“Η Πάρος μέσα από τη χαρτογράφηση των Ρώσων 1770-1774″

 

Πέμπτη 25  Σεπτεμβρίου

Εγκαίνια της μόνιμης έκθεσης για τα Ορλωφικά στα κελιά του μοναστηριού του Άϊ-Γιάννη Δέτη.

“Η Πάρος μέσα από τη χαρτογράφηση των Ρώσων 1770-1774″

Ώρα έναρξης: 18:00
Ακολουθεί Μουσική Εκδήλωση
Η Πάρος  την εποχή των Ορλωφικών -  18ος αιώνας

Μία άγνωστη αλλά σημαντική ιστορική στιγμή, αφορά στον ρόλο που διαδραμάτισε η Πάρος την εποχή των Ορλωφικών.
Μεταξύ  1770 έως το 1774 ο κόλπος της Νάουσας, λειτούργησε ως ναυτική βάση των Ρώσων, ενώ στο όρμο του Άϊ Γιάννη Δέτη εκατοντάδες ρώσικα πλοία ελλιμενίστηκαν και στην περιοχή της Νάουσας εγκαταστάθηκαν πλέον των 10.000, πληρώματα στρατός και αξιωματικοί.
Πρόκειται για την εποχή της πρώτης εξέγερσης των Ελλήνων ενάντια στον Οθωμανικό ζυγό με την βοήθεια των Ρώσων που οδήγησε στην   άνθιση της ελληνικής ναυτιλίας.

Με χορηγία του Ιδρύματος Λεβέντη, εκπονήθηκε μία σημαντική ιστορική έρευνα ,  σε Αρχεία της Ελλάδας, της Ρωσίας και της Ευρώπης ,της οποίας ο εξαιρετικός πλούτος  θα παρουσιαστεί μουσειολογικά με σύγχρονα μέσα, σε Μόνιμη Έκθεση με τίτλο: ‘Πόλεμος και Ειρήνη στο Αιγαίο 18ος αιώνας, Ορλωφικά και Ελληνική Ναυτιλία’.
Η Έκθεση θα φιλοξενηθεί στο παραδοσιακό λαϊκό κτίσμα των κελιών του Μοναστηριού του Άϊ-Γιάννη που μετατρέπεται σε σύγχρονο μουσειακό χώρο με χορηγία του Ιδρύματος Νιάρχου.

Το Μουσείο θα λειτουργήσει το 2015, καθιστώντας την Πάρο, πόλο έλξης Ρώσων επισκεπτών.

The monastery of Aï Yannis Detis, the monk cells and Monastiri beach

Russian Naval Base in the Bay of Naoussa | Ρωσικός Nαύσταθµος στον κόλπο της Νάουσας

The Settlement of Naoussa | Οικισµός της Νάουσας

Άτλας του Αρχιπελάγους

Στο ανακαινισµένο κτίριο των κελιών θα φιλοξενηθεί η πρώτη Έκθεση για τα Ορλωφικά µε τους ρωσικούς χάρτες για την Πάρο, που εκτίθενται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Στην Ρωσία παρουσιάστηκαν το 1996 ως «Άτλας του Αρχιπελάγους» σε έκθεση στη Μόσχα στο πλαίσιο των εορτασµών για τα 300 χρόνια του ρωσικού ναυτικού.

Οι χάρτες σχεδιάστηκαν από αξιωµατούχους του ρωσικού ναυτικού, στη διάρκεια της πενταετούς κυριαρχίας της Ρωσίας στο Αιγαίο (1770-1774) και από την ευρεία χαρτογραφική δραστηριότητά τους στον ελληνικό χώρο έχουν σωθεί 50 χειρόγραφοι ναυτικοί χάρτες που φυλάσσονται στο Κρατικό Ιστορικό Μουσείο Μόσχας.

Ιδιαίτερη προσοχή αφιέρωσαν σε περιοχές του Αιγαίου όπως την Πάρο, την οποία επέλεξαν και ως ναύσταθµο του ρωσικού στόλου, µετά την καταστροφή του οθωµανικού στόλου στο Τσεσµέ και στο Βόρειο-ανατολικό Αιγαίο που αποτελούσε την εµπροσθοφυλακή των ναυτικών τους επιχειρήσεων.

Ο γενικός χάρτης του Αιγαίου πελάγους φέρει την επιγραφή: Χωρογραφική περιγραφή του Αρχιπελάγους και των18 νησιών που βρίσκονται τώρα υπό την ηγεµονία της Αυτής Μεγαλειότητος, της Αυτοκράτειρας της Ρωσίας.

Επιστηµονική υπεύθυνη της Έκθεσης είναι η κ. Ελευθερία Ζέη ιστορικός- ερευνήτρια.

Paros | Πάρος

Navarino: The first Russian-Ottoman battleship | Ναβαρίνο: Η πρώτη Ρωσο-Οθωµανική ναυµαχία

Periplus of the Russians from Kronstadt to Oitylo in the Mani | Ο περίπλους των Ρώσων, από την Κροστάνδη στο Οίτυλο της Μάνης

Η Πάρος την εποχή των Ορλωφικών 1770-1774
Μόνιµη Έκθεση στα κελιά του Άϊ-Γιάννη ∆έτη

Μία άγνωστη αλλά σηµαντική ιστορική στιγµή για την Πάρο αφορά στην εγκατάσταση το 1770, στον κόλπο της Νάουσας, της ναυτικής βάσης των Ρώσων, µετά την πρώτη εξέγερση των Ελλήνων ενάντια στον Οθωµανικό ζυγό και την καταστροφή του τουρκικού στόλου, στον κόλπο του Τσεσµέ, επεισόδια γνωστά ως «Ορλωφικά».

Με ορµητήριο τον ναύσταθµο της Νάουσας από το 1770 έως το 1774, ο ρωσικός στόλος, µε συνεχείς εχθροπραξίες στην ανατολική Μεσόγειο απέναντι στον οθωµανικό στόλο, ανάγκασε την Πύλη να υπογράψει συνθήκη ειρήνης (Κιουτσούκ Καϊναρτζή 1774) µε την οποία η Ρωσία πέτυχε την ελεύθερη ναυσιπλοϊα στη Μαύρη Θάλασσα και τα Στενά του Βοσπόρου και ανέλαβε την προστασία των ορθοδόξων υπηκόων της Οθωµανικής αυτοκρατορίας. Η συνθήκη αποτέλεσε και την απαρχή για την αναβάθµιση του γεωπολιτικού ρόλου του Αιγαίου και την άνθιση της ελληνικής ναυτιλίας.

Στη χερσόνησο και τον όρµο του ‘Αϊ Γιάννη, διασώζονται σήµερα ορατά τα ίχνη αυτής της ιστορικής περιόδου, όπου εκατοντάδες ρωσικά πλοία ελλιµενίστηκαν και δηµιουργήθηκαν οχυρές εγκαταστάσεις, κτίρια διοίκησης και χώροι δια- βίωσης για την παραµονή πλέον των 10.000 ανθρώπων (πληρώµατα και στρατός).

Με την Μόνιµη ‘Εκθεση στο κτίριο των κελιών και µια θεµατική διαδροµή στα ερείπια των ρωσικών εγκαταστάσεων, αναδεικνύουµε στον ίδιο τον ιστορικό τόπο, όπου έλαβαν χώρα τα γεγονότα, αυτή την ιδιαίτερη στιγµή της ιστορίας της Πάρου και της χερσονήσου του Άϊ-Γιάννη ∆έτη.
Επιλέξαµε να µην κατασκευαστεί ένα νέο κτίριο µε ασφαλώς καλύτερες προδιαγραφές εκθεσιακού χώρου, γιατί πιστεύουµε ότι η οµορφιά του παραδοσιακού λαϊκού κτίσµατος αλλά και του περιγύρου του, µε το Μοναστήρι, τη θάλασσα, τον βυθισµένο µώλο και η εγγύτητά του µε τα ερείπια των ρωσικών εγκαταστάσεων, αποτελούν σηµαντικά πλεονεκτήµατα για την επιλογή του. Άλλωστε δεν πρόκειται να δηµιουργηθεί ένα µουσείο όπου θα φυλάσσονται αντικείµενα εποχής, αλλά να αναδειχθεί µε σύγχρονα µέσα, µια σηµαντική ιστορική περίοδος για το ελληνικό Αρχιπέλαγος και την ελληνική ναυτιλία, όπου η Πάρος έπαιξε κεντρικό ρόλο.

Με χορηγία του Ιδρύµατος Λεβέντη, εκπονήθηκαν ιστορικές και µουσειολογικές µελέτες από οµάδα ελλήνων και ρώσων ιστορικών-ερευνητών µε επικεφαλής την καθηγήτρια ΤζελίναΧαρλάφτη σε Αρχεία της Ελλάδας, της Ρωσίας και της Ευρώπης µε γενικό θέµα: Πόλεµος και Ειρήνη στο Αιγαίο 18ος αιώνας, Ορλωφικά και Ελληνική Ναυτιλία, και µε έµφαση στον ρόλο της Πάρου.


Με χορηγία του Ιδρύµατος Νιάρχου, µετατράπηκε το παραδοσιακό κτίσµα των κελιών σε σύγχρονο µουσειακό χώρο µε βάση αρχιτεκτονική µελέτη της Μελετητικής οµάδας ΥΨΙΛΟΝ, µε επικεφαλής την αρχιτέκτονα Ένη ∆ηµητριάδη.